Paardenpraat
Toen ik Gandur kocht verzekerde de verkoopster mij dat hij "beste voeten" had. Daar was geen woord aan gelogen; hij heeft inderdaad een uitstekende hoornkwaliteit. Vlak voor aflevering op zijn nieuwe adres had ze hem nog even opnieuw laten beslaan. Zijn hoeven zagen er dan ook keurig verzorgd uit. Wel viel mij op dat zijn hoeven nogal groot waren, en dat voetas (de lijn die je kunt trekken door de lengteas van het kootbeen, kroonbeen en hoefbeen) enigszins naar voren gebroken was.
Met rijden bleek Gandur de berm te verkiezen boven de verharde weg. En eerlijk gezegd kwam mij dat wel goed uit, want ik werd, vooral als we in de groep reden, af en toe horendol van het geklepper en gedreun op het asfalt. Wel jammer dat bermen niet beter worden van het geploeg van beslagen paardenhoeven. Vervelender was dat Gandur nogal eens over zijn eigen benen struikelde, uitgleed en met zijn achterhoeven zijn voorijzers aantikte. Ik gaf zijn nog matige bespiering daarvan de schuld.
Omdat zijn hoeven snel groeiden, moest Gandur regelmatig opnieuw bekapt worden, ruim voordat de ijzers versleten waren. Maar ja, half versleten ijzers sla je er niet weer onder... Zonde van het geld, en zonde van het milieu, al dat oud ijzer. Op een zeker moment had mijn smid geen gewone achterijzers meer in Gandur's maat, maar alleen nog extra zware, dus heeft hij die er maar onder geslagen. Alle goede bedoelingen ten spijt (hij hoopte dat het de tölt ten goede zou komen — Gandur neigt immers nogal naar drölt) had ik sterk de indruk dat het arme paardje zijn ene voet nauwelijks meer voor de andere kreeg.
Alles bij elkaar genomen was ik hoe langer hoe meer gaan twijfelen aan die hoefijzers. Wogen de voordelen ervan eigenlijk wel op tegen de nadelen? Wat waren de voordelen eigenlijk? Dat de hoeven minder sleten? Gezien het tempo waarin ze groeiden mochten ze van mij wat harder slijten! Dat je niet over de verharde weg kon rijden? Ik reed toch al meestal in de berm... Toen Gandur zich aan het eind van de herfst met zijn achterhoef een half voorijzer aftrapte had ik het echt helemaal gehad. Weg met die krengen!
Toen Gandur kort daarna voor een paar weken winterrust naar Sondel vertrok, heb ik hem zijn ijzers af laten nemen en ben op zoek gegaan naar informatie over rijden zonder ijzers. Er bleken een paar Amerikaanse sites over te bestaan, waaruit ik Barefoot for soundness (in Nederlandse vertaling beschikbaar als Natuurlijk bekappen) als leidraad heb gekozen. De site beschrijft hoe hoeven van wilde paarden er uit zien, hoe een ijzer de hoef beschadigt en beperkt in zijn functie, en hoe je een hoef kunt bekappen om deze te laten herstellen en de vorm van een "wilde hoef" te laten benaderen.
Op internet leerde ik dat wanneer de hoef hersteld zou zijn van het ijzer-trauma en de juiste vorm kreeg, rijden zonder ijzers uitstekend mogelijk bleek te zijn, ook over verharde wegen. Alleen, de overgang van beslagen naar onbeslagen lopen kon voor het paard gedurende een periode tot wel anderhalf jaar pijnlijk zijn... Ik heb desondanks besloten het er op te wagen. De site beschreef hoe je zelf je paard kon bekappen, maar ik was niet van plan daar aan te gaan beginnen. Tijdens de practica hoefbekappen die ik tijdens mijn studie diergeneeskunde had gevolgd, had ik namelijk besloten dat die bezigheid niet aan mij besteed was.
Al snel bleek echter dat onbeslagen hoeven, zeker in de beginperiode, veel aandacht en onderhoud nodig hebben. En omdat ik een smid had die niet zoveel tijd had en bovendien niet bekend was met de theorie waarop ik afging (en ga die maar eens uitleggen zonder dat je er zelf verstand van hebt!), heb ik tegen beter weten in een vijl en een stel hoefrenetten aangeschaft en ben zelf aan de slag gegaan — dat was eng, moeilijk en zwaar. Maar gaandeweg kreeg ik er meer gevoel voor, werd er handiger in, mijn conditie werd beter en...ik zag resultaat! Inmiddels bekap ik met veel plezier.
Gandur's achterhoeven ontwikkelden zich voorbeeldig. Met zijn voorhoeven ging dat minder vlot; die zijn ook wel een jaar lang wat pijnlijk geweest. Dat stadium zijn we nu gelukkig gepasseerd; we rijden nog steeds bij voorkeur in de berm, maar ook probleemloos over asfaltwegen. Zijn voorhoeven zijn behoorlijk krom geworden, wat mij aanvankelijk zorgen baarde, maar waar ik inmiddels in berust. Je kunt van een paard met een nogal Franse stand niet verwachten dat hij recht op zijn hoeven staat. Sterker nog, als je hem recht op zijn hoeven zet om zijn stand te corrigeren, belast je de gewrichten extra.